Önermeler

Anlatılan bir menkıbedir. Yunus Emre birgün buğday istemek için Hacı Bektaş Veli'ye gider. Hacı Bektaş Veli, Yunur Emre'ye “ Buğday mı istersin? yoksa Erenlerin himmetini mi?” Yunus Emre ihtiyacı olan “buğday” cevabını verir. Buğdayı alıp giderken, hata yaptığını anlar ve geri dönüp “Himmet istiyorum” der. Hacı Bektaş Veli ise, kendisine “Senin kısmetin Tabduk Emre'de” der.

Yunus Emre buğdayı da bırakıp Tabduk Emre'nin dergahına gider. Kırk yıl orada kalır. Sonra da biz onu Yunus Emre olarak tanırız. Özlü şiirleri çok uzak yıllardan bugüne ulaşıp, okuduğumuzda bizi duygulandırır. (Himmet: yardım, kayırma, çalışma, emek, gayret, lutuf anlamlarına gelmektedir. TDK)

Önermeler hayatımızda çok önemli. İnsana çok sayıda ulaşan önerme ve bu önermelerin sonuçları farkında olmadan hayatı etkiliyor. Önermeler açısından Hacı Bektaş Veli İle Yunus Emre arasındaki iletişime baktığımızda ilginç sonuçlar ortaya çıkabilecektir.

Hacı Bektaş Veli ve Yunuş Emre

Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre kendisinden buğday istemeden ona iki önerme sunar. Buğday mı? Himmet mi?. Bu iki önermeden birini kabul eden Yunus Emre, geri dönüp, himmet istediğinde Hacı Bektaş Veli 'den gelen ve gelecek olan bütün önermeleri kabul etmek zorunda kalacaktır. Çünkü kendisine ulaşan iki önermeden birini kabul etmiştir. Bu Hacı Bektaş Veli'nin Yunus Emre'de daha gelişmiş olduğunu gösteren bir delil sayılabilir.

Buradan anlamamız gereken nokta şu. Eğer bir önermeyi kabul ederseniz, aynı kişiden gelen başka önermeleri de kabul etmek zorunda kalırsınız. Yunus Emre “Senin Kısmetin Tabduk Emre'de” önermesini kabul etmiş ve o dergaha gidip orada kırk yıl hizmet etmiştir. 

Hayatı Yönetmek

Hayatımızı yönetmek istiyorsak, önermeler konusunda çok dikkatli olmamız önemli. Bir arkadaşınız telefon edip “Sinemaya gidelim mi?”diye sorduğunda düşünmeden evet diyorsanız, önermeyi kabul etmiş olursunuz. Bu bir kaç defa tekrarlandığında ve evet dediğinizde “şu arkadaşım, beni arasa da bir sinemaya gitsek” diye düşünmeye başladığınızı göreceksiniz. Sinema içeriğinde hayatınızı arkadaşınızın yönetmeye başladığınızı söyleyebiliriz.

Yunus Emre kendisine sunulan önermeyi reddetseydi, ne olurdu bilemeyiz. Bugüne ulaşır mıydı? söyledikleri yazdıkları bunu da bilemeyiz ama kendi yönettiği bir hayat yaşamış olabilirdi.

Eğer bir içerikte yeteri kadar güçlüyseniz, tek önerme sunar ve bunu kabul ettirebilirsiniz. Ancak genellikle hayat böyle bir durumu çoğu zaman ortaya çıkarmıyor. Bu sebepten size bir önerme ulaşıyor ve reddedemeyecek durumdaysanız, size yapılan önermeyi kabul etmek yerine, yeni bir önerme üretmek yararlı olabilir.

Küçük Önerme Büyük Önerme

Oldukça basit görünen “ Sinemaya gidelim mi?” önermesini kabul etmek yerine, “evet ben de sinemaya gitmek istiyorum. Şu sinemaya, şu seansa gidebilirim” dediğinizde, arkadaşınızın önermesi yerine kendi önermenizi uygulamış olursunuz. Buradaki önemli nokta önermeyi kendi isteğinizle de kabul edebildiğinizde sorun olmayacaktır. “Şimdi ben senin bu önermeni kabul ediyorum” demeniz gelecekte sizin de önerme yapmanızı sağlayabilir.

Godfather ve Marlon Brando

Marlon Brando'nun Oscar kazandığı ancak ödülü almak için gönderdiği kızılderili giysileri içindeki kızıldereli kızın, “Hollywood filmlerinde kızılderilileri vahşi ve saldırgan gösterdiği için Marlon Brando Oscar ödülünü verdiğiniz için teşekkür ediyor ama Oscar ödülünü almayı reddediyor”şeklinde ifadesi ile Roger Moore'u şaşırttığı sahnenin yaşanmasını sağlayan, oynadığı Godfather filmindeki sinema tarihinin en önemli repliklerinden biri konumuza da açıklık getiriyor. (kabul ediyorum cümle biraz uzun oldu)

Don Corleone'nin “Ona reddemeyeceği bir teklfte bulunacağım”, cümlesi önermenin itirazsız , kabul edileceği anlamını taşıyor.

Biri, pek de istemediğiniz hale flört etmeyi kabul ettirdiğinde, ayrılma önermesini de size kabul ettirecektir. İş konusunda başkalarının kararlarına göre hareket ediyor ve önermeleri kabul ediyorsanız, işten başkasının önermesi ile ayrılmak zorunda kalabilirsiniz. Evlilik kararlarında da böyle olduğu çoğunlukla görülebilir.

Politik Önermeler

Özellikle politika da önermelerin kabul edilmesi hayatın yönetiminin başkalarına bırakılmasını sağlayabilir. Dışarıdan çok güzel bir hayat görünse de, içinde korku, tedirginlik barındıran, başkalarının ağzından çıkan bir cümleye bağlanan bir hayatı yaşatabilir. “Seni Milletvekili adayı yapıyorum”cümlesi çok sevindirirken, “seni aday yapmıyorum” cümlesi de o kadar üzebilir ama daha üzücü olan hayatın yönetiminin başkasına bırakıldığıdır.

Size ulaşan önermeleri farketmenizi, bilerek kabul etmeniz, reddetmeniz, ya da yeni önerme üretmeniz hayatınızın yönetimini kolaylaştıracaktır. Karar, yine sizin tabii ki.

Cengiz Eren

NLP Uzmanı ve Eğitmeni

BU yazı Posta Gazetesi Pazar günü bölge eklerinde yayınlanmıştır. NLP Teknikleri ve NLP bilgilerinin okuyuculara aktarılmasını sağlamaya çalışmaktadır.