Sigara Üzerindeki Yazılar
(Bu yazı içinde sigara, sigara içmek gibi kelimeler bulunmaktadır!!!!)
Sigara üzerinde yeni yazılar yazılmaya başlandı. Hem de kocaman harfler ve upuzun cümlelerle. Bir kanun çıkarıldı ve bu kanunun sonucunda bunlar gerçekleşti.
Yasal Uyarı
Önceleri sigara üzerinde sadece “ Yasal Uyarı: Sağlığa Zararlıdır” cümleleri yazıyordu, küçük harflerle. Bu cümlede sigara açıkça belirtilmediği için beynimiz derin yapıda “yasal uyarının” sağlığa zararlı olduğunu anlıyor ve herhangi bir yasal uyarı olduğunda zararlı olduğunu düşünerek kaçmaya çalışıyordu. Polisten kaçanları televizyonda çok sık olarak izliyoruz. Halbuki yazılması gereken “Sigara dumanı sağlığa zararlıdır” cümlesi olması gerekirdi ve bugün yazılan cümlelerden daha etkili olabilirdi.
Şimdi yazılan yeni yazılara kısaca göz atalım “Sigara içmek öldürür” Bu cümlede anlatılmak istenen sigaranın ne kadar tehlikeli olduğu ifade edilmeye çalışılmaktadır. Ancak “öldürür” fiili “ölmek” fiilini geniş zaman halidir. Geniş zaman ise bizim sürekli olarak yaptığımız işler için kullanılmaktadır. Yemek yerim, sinemaya giderim, çalışırım gibi. Halbuki ölmek bizim bir ve tek defa karşılaştığımız bir durumdur, geniş zamanda kullanılamaz. Bu yanlış kullanım beynimizde hem sigara ve hem de ölüm için farklı sonuçları ortaya çıkaracaktır. Ölüm birden çok yaşanabilir halde sunulduğu için hem sigara içmeyi arttıracak ve hem de ölümü düşünen insanların intihar etmesini kolaylaştıracaktır. İkincisi ve daha önemlisi bu cümledeki mesaja göre her sigaranın bizi öldürmesi gerekirken sigara içen kişi ölmediğini anladığı anda mesajın tümü ile yanlış olduğunu düşünecek ve bu mesajı görmeden içmeye devam edecektir. Dikkatli bakıldığında ise sigara değil, yakılan ve dumanı ciğerlere çekilen sigara zararlıdır.
Yanlış Mesajlar
Diğer mesajlara bakıldığında yanlışlık devam etmektedir. “Sigara içenler genç yaşta ölür” mesajı da kolaylıkla yok sayılabilecek bir mesajdır. Zira yaşlı bir sigara içen görüldüğünde bu mesajında anlamsız olduğu hemen düşünülmeye başlayacaktır. “Hamile iken sigara içmek bebeğe zarar verir” cümlesi de ilginçtir. Hamile iken sigara içmenin kişiye zarar verip vermediği sorgulanmamakta ve bebeğe zarar vereceği anlatılmaktadır. Böylece hangi bebeğe zarar vereceği belirsiz olduğu için verilmek istenen mesajın algılanması da zordur. Anne karnındaki bebeğe bebek değil “cenin” denmekte ve doğduktan sonra “bebek” adını almaktadır.
“Sigara içmek size ve çevrenizdekilere ciddi zararlar verir” cümlesi de yine geniş zamanda ifade edilmiş bir cümledir ve yanlıştır. Ciddi zararlar kelimeleri ise zararın hangi zararlar olduğundan çok, ciddi ve ciddi olmayan zararlar şeklinde algılanmasını sağlamaktadır. Halbuki sigara içildiğinde sigaranın dumanı sağlığa zarar verebilecek maddeleri içermektedir. “Kavga etmek size ciddi olmayan zararlar verir” cümlesi ne kadar yanlışsa bu cümlede o kadar yanlıştır.
“Sigara içmek kan akışını yavaşlatır ve cinsel iktidarsızlığa neden olur” mesajı da erkekler için yazılmış bir yazıdır. Sigara içip cinsel ilişki yaşayan bir kişi de bu mesajın yanlış olduğunu düşünmeye başlayarak sigara içmeye devam edecektir. Ki genellikle sigara eylemin sonrasında içilmektedir, tiryakiler açısından.
“Sigara içmek yüksek derecede bağımlılık yapar, başlamayın” mesajı da bir uyarıdır. Uyarılarsa bizi uyarıldığımız yönde davranmaya itmektedir. Sigara içen bir kişi için ise bu mesajın hiçbir anlamı olmayacaktır. Başlamıştır, yüksek derecede bağımlıdır, içmeye devam edecektir. Bu mesajı görerek sigara satın almaktan vazgeçileceğinin düşünülmesi da anlamlı değildir.
Dumandaki Malzemeler
“Sigara dumanında benzen, nitrozamin, formaldehit ve hidrojensiyanit gibi kanser yapıcı maddeler bulunur” cümlesinde sadece bir bildirim yapılmakta ve dumanın içindeki kanser yapıcı maddeler sıralanmaktadır. Sadece ihtisas sahibi kimya mühendislerinin bileceği bu isimler, bu konuda bilgisi olmayan kişiler üzerinde bir etki yapmayacaktır.
“Sigarayı bırakmak ölümcül kalp ve akciğer hastalıkları riskini azaltır” cümlesinde de sigara içilmediği zamanda bile risk olduğu ifadelendirildiği ve ne kadar azaltacağı da belirtilmediği için, sigarayı bırakmak önemsizleştirilmektedir.
Bütün bu mesajların ortaya çıkaracağı sonuçlar toplu olarak incelenirse,
Birincisi
sigara içmeyen, otorite ile ilgili sorunları olan kişiler, bu mesajları otoritenin yazdırdığını düşündükleri için sigaraya başlayacaktır.
İkinci olarak
Sigara içen kişiler, bu mesajların farkında olmadan kendilerini etkilemesi ile bir gün sigarayı bırakmaları gerekeceğini düşünerek, sigara içme frekanslarını arttıracaklardır.
Üçüncü olarak
Sigarayı yukarıdaki şekilde içmeye devam eden veya sigara içmediği halde bu mesajları gören kişilerde sigara üzerindeki yazılan kalp ve kanser hastalıkları daha kolay olarak görülebilecektir. Bu sebeple kalp ile ilgili olarak son zamanlarda ortaya çıkan ani ölümlerle bu mesajlar arasındaki korelasyon araştırılmalıdır.
Hollywood Filmleri ve Sigara Dumanı
Bu yazıların etkisinden önce Hollywood ve yerli filmlerde görülen sigaranın içildiği sahneler görenlerin beyninde sigara içmeye başlanmasını sağlamakta en önemli etkenlerden biridir. Humprey Bogart’ın ağzındaki sigara, İyi Kötü Çirkin filminde Clint Eastwood, Human Stain Filminde Nicole Kidman ve benzeri binlerce artist sigarayı beynimize nakşetmektedir. Şu anda gösterimde olan Good Nigth, Good Luck filmi de içeriği dışında sigarayı özendirmektedir. “Organize İşler” filmine de bu konuda önemli bir tepki geldiğini hatırlıyorum. Bu filmler üzerine “dumanlıdır” uyarıları da konmalıdır.
Dava Önleyici Yazılar
O halde sigara üzerine bu yazılar neden yazılmaktadır. Dikkatli bakıldığında sebebini bulabiliriz. Amerika'da sigara firmalarına açılan davalarda sigara firmalar milyar dolarlar civarında para ödemeye mahkum edildi. Bu mahkumiyetten sonra sigara firmaları kendi uyguladıkları lobi faaliyetleri ile önce yazılar yazdırmaya başladılar. Zira ürünün üzerinde zararları yazılırsa ve sigara alip içenler hasta olduklarında sigara firmalarını mahkemeye veremezler. Bunun İşe yaradığı görüldü, ancak okuma yazma bilmeyen insanlar mahkeme açmaya başladılar. Okuma yazma bilmedikleri için zararlarını okuyamıyorlardı. Bu sebepten dolayı sigara paketleri üzerine fotoğraflar konmaya başladı, okuma yazma bilmeyenler zararlarını anlayabilsinler diye.
Kapalı Alanda Sigara Engellenmesi
Kapalı alanlarda sigara içilmesi uzun süredir yasaklandı. Sigara içenler için üzeri açılabilir bölümler düzenlendi. Isıtma ve açılabilir sistemler konusunda bir endüstri dali ortaya çıktı. Peki bu neden yapıldı. Sigara firmalarının yaptırdığı araştırmalar gösteriyor ki, kapalı alanda kalan sigara dumanı, sigaradan daha tehlikeli. Bu şekilde sigara içildiğinde kalan sigara dumanı bunu soluyan insanların hayatlarını daha erken kaybetmesine neden oluyor. Sigara içen bir kişi erken öldüğünde ise sigara firmaları müşteri kaybediyor. Bu müşterilerin kaybedilmemesi ve daha uzun yaşayarak sigara sigara içmeye devam etmesi önemli . İşte bu yüzden sigara firmaları yaptıkları lobi faaliyetleri ile devletleri etkileyerek bu şekeilde karar aldırdılar. Kapalı alanlarda sigara içilmesi engellendi. Ancak kapalı alanlara konan sigara içilmez levhaları ile insanlara sigara içmek konusunda uyarılmaya devam ettiler. İstenilen ise içen kişilerin sigara içme frakenslarının dolayısı ile sigara tüketiminin artması. N Bu herkesin işine geliyor. Bugün devlete ödenen vergi gelirlerinin %10'u doğrudan sigara firmalarının satışlarından elde edildiği bilinmelidir.
NLP Teknikleri Açısından Sonuçlar
Sonuç olarak NLP Teknikleri açısından bu mesajların hemen hemen tamamı yanlıştır ve bu kanunun çıkarılmasını sağlayan sigara içiminin azaltılması sonucunu ortaya çıkarmayacaktır. Daha da ileri giderek sigara tüketiminin artmasına sebep olacak bu yazılar, reklamı yasak olan sigara için negatif de olsa reklam yapılmasını sağlamaktadır. Bu ise beynimizin nasıl çalıştığını bilmeyen ve NLP bilgilerinden uzak yöneticilerimizin sigara firmaları tarafından nasıl manipüle edildiğini de göstermektedir. Bu mesajların etkisinin ne olduğu en kolay kanundan önce ve sonra sigara satışları incelenerek ortaya çıkarılabilir.
Cengiz Eren 20 Şubat 2006
http://www.erenlp.com
İlgili Linkler:
