Gülmenin Anatomisi
- Son Güncelleme: Salı, 29 Mayıs 2018 16:34
- Cengiz EREN tarafından yazıldı.
- Gösterim: 11537
Gülmenin Anatoisi ve NLP
İnsanlar neden gülerler ve gülmek neden rahatlatır? Açıklanması gereken önemli soru bu. Yazıda bu sorunun cevabını bulabilirsiniz. Her fırsat bulduğunuzda gülmeniz dileği ile.
Neden Güleriz?
Açıklanması gereken neden bazı insanlar kolayca güler, bazı insanlar neden gülemez ya da zor güler.
Bir de tiyatrolardan, oyunlardan hatırladığımız Muzaffer Hepgüler vardı ve soyadına uygun olarak bizi güldürürdü.Konuk Yazarımız, Firdevs Baykal Ersoy "Patlat bir kahkaha" yazısında gülmenin öneminden bahsediyordu.İnsanlar neden gülerler, ya da neden ağlarlar? Açıklanması gereken önemli soru bu.İkisi de farkında olmadan ortaya çıkan sonuçlardır ve mısır patlaması gibi gerçekleşir.
Fıkralar
Bir fıkra anlatılır. Temel fıkraları bu konuda ünlüdür. Temel bizim gibi olan ama bizim gibi düşünmeyen ve başka cevaplar veren biridir.
"Carnegie Hall'de verilecek olan konsere giden adam, konseri çok beğenir. Leonard Bernstein'in Rhapsody in Blue eseridir, çalınan parçalardan biri. Piyanist herkes tarafından ayakta alkışlanır uzun süre.Defalarca selam vermek zorunda kalır. Konser biter, adamımız piyanistin yanına gider. "Siz Laz mısınız" diye sorar. Piyanist şaşkınlıkla "Nereden anladınız" der. "Tebrik ediyorum çok güzel çalıyorsunuz, özel bir yeteneksiniz" diye devam eder adam. "Ama konsere başlamadan önce oturup, daha sonra piyanoyu kendinize doğru çektiniz.
Beklenmeyen Sonuçlar
Fıkralarda beklemediğimiz sonuçlar bizi güldürür. Zira fıkra anlatılmaya başladığında beynimiz düşündüğümüzden daha hızlı düşündüğü için, anlatılan fıkrayı sonuçlandırmaya çalışır ve bir gidiş yolunu bulmaya çalışır. Ancak fıkranın son cümlesi ya da vuruş cümlesi hiç düşünmediğimiz bir sonuç olduğundan şaşırır ve güleriz, hem de farkında olmadan. Anlatan ne kadar
detaylı olarak betimleyebilirse, o kadar güzel olur.
"Hapishaneye yeni giren adam diğerlerinin toplanıp sayılar söylemesini ilgi ile izler. Birisi 5 der, diğerleri kahkahalarla güler". Sonra bir başkası 17 der, yine hep birlikte gülerler. Adam merakla sorar, "neye gülüyorlar" sayılara. Bir tanesi cevap verir "burada uzun zamandır olduklarından büyün fıkraları ezberlediler. O yüzden anlatmak yerine, sadece fıkraların sayılarını söyleyerek gülüyorlar, aynı fıkrayı anlatmaktan kurtluyorlar." Aradan zaman geçince sonra, fıkra anlatan grubun içine girer. Yine sayıları söyleyip gülüyorlardır. Bir defa da ben deneyeyim diye düşünür ve" 26" der ama kimse gülmez. Biraz utanmış, biraz sıkılmış, sorar merakla. "Neden gülmediniz?". Biri cevap verir "Sen hiç de iyi anlatamıyorsun."
Beynimiz Düşündüğümüzden Daha Hızlı Düşünür
Burada da hazırlık bölümü içinde beynimiz düşündüğümüzden daha hızlı düşündüğü için bir nokta üzerine yoğunlaşmakta - ki burada sayılar üzerinden bir espri olacağını düşünmekte- ancak fıkranın anlatma biçimi ile ilgili sonuç zihnimizi karıştırmakta ve gülme ortaya çıkmaktadır.
Zaten fıkrayı anlatacak kişi çok güzel bir fıkra anlatacağım, bilmem biliyor musunuz cümlesi ile de bizi gülmeye hazırlamaktadır.
Bu anlamda her kahkaha farkında olmadığımız aklımızdan dışarıya bizimle ilgili olmayan bir konuda veri alınmasıdır, diyebiliriz.
Stand up'çılar, espri yapanlar ya duruma farklı bakış açısı ile ya da kelime oyunu ile bize bildiklerimizi anlatmaktadırlar.
Tabii ki çok güldüğümüz zaman zihinsel kapaklar çeşitli noktalardan açılabilir, bu ise daha sonra konuşulacak konularda kötü olarak yaşanan tecrübelerle ilgili konuşulur ya da düşünülürse, o zaman ortaya kolaylıkla göz yaşı çıkabilir.
Bu anlamda çok güldük, ağlayacağız sözü de bunu doğrular niteliktedir. Kapakların açık olduğu durumlar kötü tecrübelere ait sonuçları da ortaya çıkarabilir.
Gülmek fiziklsel hareket olarak da işimize çok yarar. 15 dakikalık gülme periyordunda üretilen endorfin hormonu, iki saatlik koşu sonunda üretilen endorfine eşdeğer diyor, yapılan araştırmalar. Ama çoğu insan gülmeyi unutmuş olabilir. Gülerken yüzümüzde 15 kas, yüzümüz asık iken yaklaşık 60 kasın çalıştığı söyleniyor.
O yüzden fırsat bulduğunuz her anda gülmeye başlamanız hayatınızı kolaylaştıracaktır.
Yüzünüz Solmasın, Gülünüz, Güldürünüz.
Cengiz Eren
NLP Uzmanı ve Eğitmeni
Not: Cem Yılmaz'ın Fundementals filminde çok gülünüyor. Burada anlatılan sistematiği ve NLP tekniklerinden "anchoring"i çok iyi kullanıyor, vurguları ile ve hareketleri ile. Ancak birkaç tane film çeviren ve aktör olduğunu ispatlamaya çalışan Cem Yılmaz bundan vazgeçmiş görünüyor ve masrafsız şekilde halka istediğini veriyor. Fotoğratta görülen Can Dündar'ın bir tenis maçında çekilmiş fotoğrafında gülünecek bir şeyler bulmak mümkün.