2001 A Space Odyssey Sırları
Kullanıcı Oyu: 3 / 5
- Son Güncelleme: Pazartesi, 05 Nisan 2021 16:10
- Cengiz EREN tarafından yazıldı.
- Gösterim: 22518
Stanley Kubrick ve 2001 A Space Odyssey
Stanley Kubrick ve 2001 A Space Odyssey Bu sitede Kubrick filmleri hakkında yorumları bulabilirsiniz. Bu yazı ise Kubrick'in film içine yerleştirdiği sırları açıklamaya çalışacak. Cengiz Eren tarafından NLP teknikleri ve bilgileri kullanılarak açıklanmaya çalışılan sırlar Kubrick'in dehasını da göstermektedir.
Stanley Kubrick
Daha doğrusu bugüne kadar benim göremediğim ama filmde varolan "yerleştirmeler" ile igili. Başkası görmüş müdür? bunları bilemem. Kubrick neler anlatmış, neler.
Kapak Konusu
Filmin "Cover Story" ana konusu, Starchild'ın doğumunu müjdelemek ve Amerikan kamuoyunu aya gidilebileceğine ikna etmek. Çevrildiği 1968 yılından bakarak 2001 yılında olabilecekleri tahmin etmek. Filmin arkasında önemli bir güç var. NASA ve aya giderek tarihe geçmek isteyen Richard NİXON, Amerikan Başkanı. Devlet ve CIA bu filmi çevirmesi için Kubrick'i ikna etmeye çalışmışlar . Kissinger ve Rumsfeld bu konu ile ilgili olarak kendisi ile görüşmüşler. Bonunda Kubrick pek istemese de ikna edilmiş.
Arthur C. Clarke
Anlaşma ise şöyle science-fiction yazarı Arthur C. Clarke ile birlikte yazılacak senaryo. Stanley Kubrick senaryonun gidişini belirleyecek ve Arthur C. Clarke ise kitaplaştıracaktır. Film Hollywood'da değil, MGM'in İngiltere'deki Boreham stüdyolarında çekilecektir.
Jules Verne Hikayesi
Bir Jules Verne hikayesi aslında 2001 A Space Oddysey. Uzaya giderken Denizler Altında 20.000 Fersah'a da atıflar var. Nixon'un bu filme ihtiyacı var, Rusları uzay yarışında geçebilmek için. NASA'nın bu filme ihtiyacı var, gerekli bütçeyi devletten alabilmek için. NASA müteahhitlerinin bu filme ihtiyacı var aya gidiş projesinin başlatılabilmesi için.
Hepsinin de Stanley Kubrick'e ve dehasına ihtiyacı var. Film beş yıllık bir çalışma sonucunda gösterime girdiğinde sonuç gözalıcıdır. Özel efektler, şapka uçuran dizaynlar ve etkili müzik. Tarihteki en önemli science -fiction filmi olarak kabul edilir. NASA imalatçı şirketleri ile kaynaklarını ve insan gücünü tümüyle MGM'in Boreham stüdyolarına aktarmaktadır. Buna Kubrick'in dehası da ilave edilince ortaya bir başyapıt çıkar.
Ben de filmi seyrettiğimde etkilenmiştim. Filmin çekilme amacı olan Amerikan kamuoyunu etkilemek ve dünyaya Amerika'nın uzaydaki liderliğini vurgulaması gerçekleştiriliyordu. Özel efektler Kubrick tarafından dizayn edilmişti. Bu sitede bulunan bir videoda "educate with entertainment" Hollywood'un kullandığı bir yöntemdi. Amerika'nın uzaydaki gücünü dünyaya göstermek, genç kuşakların ilgisini uzaya çekebilmek.
Yerleştirmeler
Filmi sonra birkaç kez daha izledim ama sonrasında uzaklarda bir yerlerde kaldı. Birgün yeniden izlediğimde gördüm ki, Kubrick "cover story'nin arkasına çok sayıda yan hikayeler eklemişti. Eyes Wide Shut yorumumda filmin Amerikan yönetim sistemini anlattığını yazmıştım. Filmde Bill Hartford aile doktoruydu. Dr. Bill Hartford. Kubrick burada DR kodlamasını Başkan'ın (President) kısaltması olarak kullanıyordu. Bunun ne anlama geldiğini daha sonra göreceğiz.
Filmi Kısaca özetlemek gerekirse, ( filmi izledikten sonra okumanızı tavsiye ederim.)
Başlangıç
Film önce kapkara bir sahne ve sessizlik ile başlar.Sonrasında ise Afrika şafağında gün aydınlanır. Her yer bomboştur. Dawn of Man bölümü böylece başlar. Gruplar halinde yaşayan homo-sapiens öncesi varlıklar otla beslenirler. Su için savaşırlar ve daha çok ses çıkaran ve fiziksel olarak güçlü olan suyun başını tutar. O donem ape-man, maymun adamlar otla beslenirler.
Daha sonra kara bir taş suyun ortasında ortaya çıkar ve Maymun adamlar buna dokunurlar. İlk silah hayvan iskeletinin kemiği olur ve böylece silah-araç kullanmaya başladıklarında suyu ele geçirirler ve et yemeye başlarlar. Büyük değişim burada başlar. Araç ve silah güçtür. Sonrasında ise uzay çağına atlarız birden. Henüz tamamlanmamış uzay istasyonu, harika uzay görüntüleri Wagner müziği eşliğinde sunulmaktadır. 4 milyon yıllık Karataş ayda ortaya çıkmıştır. Gizli tutulan bu bilgi ile ilgili toplantı yapılır ve burada yazılı gizlilik yemini toplantıda yeniden hatırlatılır. 2001 yılında uzaya gitmek ve uzaydaki kolonilere seyahat çok kolay haline gelmiş ve herşey tasarlanmıştır.
Koltukların arkasındaki ekranlar, yiyecekler, yerçekiminde bağımsız seyahat gerçek gibi algılanmayı sağlar. Basına verilecek bilgilerin neler olduğu kararlaştırılır, gizlilik yemini edilen toplantıda. Konseyin kısaltması (IAC) dır. Aya giden ekip karataşa dokunarak fotoğraf çektirirlerken, duydukları ses yen, bir döneme geçişin başlangıcıdır. Ancak aya inilmiş ve gerçek olarak algılatılmıştır.
Jüpiter Görevi
İkinci Bölüm Jüpiter Görevidir. Yukarıdaki olayın yaşanmasından 18 ay sonra başlar. Uzay gemisinde hibernasyon altında yaşayan (dakikada bir kalp atışı) Dr. Charles Hunter, Dr.Jack Kimball, Dr. Viktor Kaminsky ve görevi yürüten Dr. David Pullman, Dr. Frank Poole ve HAL 9000 bilgisayarı vardır. Hedefe yaklaşıldığında hibernasyondaki görevliler
de uyandırılacaktır.
HAL ve IBM
HAL gemideki hertürlü noktayı kontrol eden ve çalıştıran bir bilgisayardır. Bu seri bilgisayarlar hatasız çalışabilmekte ve gemideki her noktayı gözlemleyebilmektedir. Gemide merkezkaç kuvveti dönüş hareketi ile yerçekimi yaratılmakta ve görevliler rahatça hareket edebilmektedir. Uzayda yemek yemek, dünya ile iletişim, tablet televizyonlar, yemek hazırlanması ve yenmesi detaylı olarak gösterilmektedir. Ancak insan makine ilişkilerinde makinelerin duygularını olaya karıştırması ve olmayan bir arızanın bilgisayar tarafından tesbit edilmesi işleri karıştırır.
Arızalı olan parça yerine takılırken Hal taşıyının hareket ettiğini görürüz ve sonra da uzay adamının boşluğa doğru uçtuğunu. Arkadaşının durumunu gören Dr. Frank, Uzay başlığı olmadan dışarı çıkar. Arkadaşını içeri getirmeye çalışırken HAL'ın kapıyı açmadığını ve içeri almayacağını görür ve emniyet kapısından içeri girip, uzay başlığını da takarak, HAL9000'in kontrol devrelerini kapatmaya başlar bu sırada, bilgisayar Frank'a yalvarmaktadır. Devasa bilgisayar HAL 9000, insanın bulduğu ilk araç basitliğindeki tornavida ile devre dışı birakılmaktadır. Burada "My First Instructor is Langley" cümlesi ile kendisine ilk öğretilen Daisy şarkısını söyler, bilgisayar. Sonra İntermission bölümü ve sonrasında Jüpiter ve sonsuzluğun ötesi bölümüne geçilir.
Sonsuzluğun Otesi
BU bölümde renk cümbüşü ve o zamana göre muhteşem görüntüler yer alır. Bu tam anlamıyla bir hipnoz sahnesi sayılabilir. Renkler, müzik ve ışıkların hareketi bizi zihnimizin derinliklerine sürükler. Lüks bir Kubrick odasında gelecek ve bu gün aynı anda algılanır. Dave'ın kendisi, yaşlılığı, hasta yatağında yatışı görülür. Daha önce uzayda hareket ettiğini gördüğümüz Karataş hasta yatağının tam karşısında durmaktadır ve Dave dokunmak istese de okunamaz.
Starchild
Filmin son sahnesinde beklenen olmuş ve Starchild doğmuştur. Burada yüzeyde aktarılan bilgiler böyle iken Cover Story'nin altında başka hikayeler bu noktadan itibaren incelebilir.. Karataş (Monolith) Kubrick'in kendisidir. Buna okunan homosapiens öncesi yaratıklar savaşmaya başlamış, Aydaki kazıyı incelemeye giden ekip ölmüştür. Fakat filmin son sahnesinde hasta yatağındaki Dave Karataş'a dokunamamış ve yeniden doğmuştur.
Kubrick CubeRock
Kubrick ve Cuberock bağlantısı burada kurulmaktadır. Bana dokunursanız, savaş ve ölümü getiririm, bana dokunmazsanız yeniden doğarsınız mesajını vermektedir. Clavius gezegeninde yapılan toplantı ise film çekimi ile ilgili toplantıyı çağrıştırmaktadır. Film çekilmeden önce bütün ekibe ve hem de Stanley Kubrick'e yazılı gizlilik yemini imzalatıldığını anlamaktayız. Toplantıda basına bir Cover Story verilmesi gerektiği de ifade edilmektedir. Clavius gezegenindeki ilk üç harf CIA olarak görülebilir.
CIA
Ayni şekil İAC (International Aerospace Counsel) harfleri de CIA harflerine uygundur. Clavius gezegenindeki toplantı odasında dekor, arka planda üç sinema sahnesine benzemektedir. Bu toplantının film çekimi ile ilgili olduğuna dair bir başka vurgu sayılabilir.
Jupiter görevi sırasında beş personel bulunmakta ve bunların üçü hibernasyonda yaşatılmakta ve dördüncüsü ise hal tarafından öldürülmektedir. Dr. Charles Hunter, Dr. Jack Kimball, Dr. Viktor Kaminsky hibernasyondadır. Dr.David Bowman ve Dr. Frank Poole ise harekat görevi yürütmektedirler.
Watergate Dinlemeleri
Devlet benzeri HAL 9000 bilgisayarı her tarafı gözlemlemekte, hatta konuşmaları dudaktan bile okuyabilmektedir. İzleyen devlet mesajı burada verilirken, sonrasında karar alıp hayatı sonlandırabilmekte, Dr. Frank Poole'ı öldürebilmektedir. Bugün yaşadığımız dinlemelerle ilgili tapelere bakıldığında Kubrick çok uzaklardan bugünü görebilmiştir. Dudak okuyarak dinlemek şimdi alan dinlemesi olarak gerçekleşmektedir. 
4 Başkana Suikast
Amerikan tarihine baktığımızda başkanlara çok sayıda suikast yapılmış olsa da, sadece 4 başkan hayatını kaybetmiştir. Hibernasyonda HAL tarafından öldürülen 3 kişi geçmişte suikastten ölen başkanları anlatırken, Dr. Frank Poole ise John F Kennedy'i ifade etmektedir. Böylece Kennedy ve diğer başkanlara yapılan suikastlerde böylece açıklanmaktadır. Üç başkan zaten hibernasyonda Mısır piramitlerinde bulunan mezarlarbenzer lahitler içinde yatmaktadır. HAL 9000 Frank Poole'ı öldürerek, David Bowman'ı uzay gemisine almamaya çalışarak, devletin başkanlarla arasının hoşnut olmadığını da ifade ediyor olabilir.
Marilyn Monreo
Filmde biraz daha ileri gidildiğinde Dave HAL bilgisayarını devre dışı bırakırken "My Fırst instructor is Mr.Langley" derken, CIA merkezinin adını da böylece vermektedir. Burada daha da ilginç olan, HAL bilgisayarı devre dışı kalırken kendisinie öğretilen ilk şarkıyı söylemek istemekte, Dave 'ın izin vermesinden sonra "Daisy" isimli şarkıyı söylemektedir. Sarı papatya ise, Marilyn Monroe'dur ve Kennedy'inin kendisine söylediği şarkı anlamına gelmektedir. Marilyn Monre 1950 yılında ilk film denemesinde Daisy Mae rolü için yapılan seçmeleri kaybetmiş ve daha sonra da televizyon dizisi çekilmemiştir.
Daisy şarkısının sözleri şöyledir
Papatya Papatya
Cevabını sen söyle,
Ben döndüm mecnuna,
Sırf Senin Aşkına
İstemem sıradan törenli evlilik,
Belki Sana alamam gelinlik,
Ama çok güzel görüneceksin
Selesinde bisikletin iki kişilik
Böylece Stanley Kubrick filmi çekerken pek de kolaylıkla anlaşılmayacak bilgileri tarihe kayıt olarak geçmiştir, bu önemli filmde.
HAL kelimesini birer harflerin birer harf sonrasına bakıldığında IBM kelimesinin çıktığını görebilirsiniz. Filmin son bölümünde ise yukarıda da bahsettiğimiz gibi, bugün, yakın ve uzak gelecek aynı anda yaşanabilmektedir. Orada kırılan şarap kadehi gerçekliğin anlatmakta ve birbirlerini göremeseler bile hissedebildiklerini göstermektedir.
Karataş'ın yeniden ortaya çıkması ve ölüm döşeğindeki Frank'ın el uzatması ile dünya kadar büyük Yıldız çocuğunun doğması ile sona erer. Doğumun hayatın en önemli noktası olduğunu vurgular, böylece, ölüm, doğum bağlantısı ile.
Your Ban I'll noise
Filmdeki önemli sahnelerden biri de, HAL 9000'in susturulurken söylediği cümledir. Urbana İllinois 12 Ocak 1992'de imal edildim, cümlesi de ilginç bir mesajı içeriyor olabilir. Kubrick ile yapılan gizlilik anlaşmasına rağmen, Urbana ve İllinois isimlerinin seçilmiş olması da gizli br mesaj içeriyor olabilir.
Your Ban, I'll noise, sizinle gizlilik anlaşmam var ama ben yine de sırlarınızı açıklayacağım anlamına gelen "susmayacağım"ı bu şekilde ifade etmiş olabilir. Eyes Wide shut filminin adı da, var ama görmüyorsunuz mesajını seyredenlere aktarmaktadır.
Filmlerinin içine yerleştirdiği simgeler, şekiller, cümleler ile farkında olunmayan bir sürü bilgiyi yerleştirmektedir. Bunu anlaşılamayacağından o kadar emindir ki, son filmine Eyes Wide Shut adını koymuştur.
2001 A Space Odyssey filminde yapılan tahminler tutmuş mudur? 2001 yılına gelindiğinde uzay yolculukları sadece uzayda kurulan istasyonlara gidilmesi ile kalmış, aya yeniden gidilmemiş, Jüpiter yolculuğu ise hayal olmuştur. Uzaya seyahatin ise ticarı olarak yapılabilmesi ise bugünden birkaç yıl sonraya kalmıştır. Yerçekimsiz ortamda yenen bebek yiyecekleri benzer yiyecekler, uzayda kullanılıyor. olabilir.
Televizyon ve iletişim 2001 yılında değil ama bugünlerde yapılan tahminlere ulaşmıştır. Bilgisayar insan ilişkisi ise farklı boyuta gelmiş, ancan insan kontrolu elinden bırakmamıştır. Video telefonla yapılan konuşmalar bir kaç yıldır vardır ve filmde baba kızın yaptığı video telefonla konuşmada küçük kızın telefon isteği, bugün yaygınlaşan model (facetime) telefonlarla ilgili güzel bir tahmindir de.
2001 Uzay Yolu Macerası filminde mutlaka daha başka sırlar ve mesajlar barınmaktadır diye düşünüyorum. Bunların ne olduğunu siz de filmi seyrettiğinizde bulup yazabilirsiniz.
Cengiz Eren
NLP Uzmanı ve Eğitmeni
http://www.erenlp.com
İlgili Linkler:
- Spartacus Bir Stanley Kubrick Filmi
- Eyes Wide Shut Gözü Tamamen Kapalı Stanley Kübrick Tom Cruise Nicole Kidman
- Kubrick Hollywood ve NASA
- Stanley Kubrick
- A ClockWork Orange Otomatik Portakal
- Otomatik Portakal veya başarıya programlanan zihinler
- Bernardo Bertolucci Conformist
